Welke rechten rusten op mijn muziek?

Op muziek rusten meestal twee soorten rechten: auteursrechten en naburige rechten.

Auteursrecht beschermt zowel de compositie als de songtekst. Dit recht ontstaat automatisch bij het creëren van een origineel werk, zonder dat een registratie vereist is. Als componist of tekstschrijver behoud je het exclusieve recht om te bepalen hoe jouw werk wordt gereproduceerd, uitgevoerd, openbaar gemaakt of bewerkt. Deze bescherming vormt de juridische basis om licenties te verlenen en inkomsten te genereren uit exploitatie waarvoor je royalty's ontvangt.

Op een specifieke uitvoering van muziek rusten naburige rechten voor de 'uitvoerende kunstenaars' zoals de zanger, bandleden of de DJ. De naburige rechten rusten ook op de opname van de muziek, ook wel de 'masterrechten'. De platenmaatschappij beschikt vaak over een exclusief recht op de opname als 'fonogrammenproducent'.

Wat gebeurt er met de rechten op mijn muziek bij overlijden?

Auteursrechten en naburige rechten zijn onderdeel van je persoonlijke vermogen (als je ze niet overgedragen hebt). Na je overlijden gaan deze rechten over op je erfgenamen, zoals bepaald in je testament of - bij afwezigheid van een testament - volgens het wettelijk erfrecht. De erfgenamen mogen je muziekwerken daarna exploiteren en hebben recht op de bijbehorende inkomsten.

Hoe lang zijn mijn muziekrechten nog geldig?

Je auteursrechten zijn geldig tot 70 jaar na je overlijden. Zolang het recht loopt, mogen anderen jouw werk alleen gebruiken met toestemming (bijvoorbeeld via Buma/Stemra), en heb jij of je erfgenamen recht op inkomsten uit gebruik.

Bij een muziekwerk met een componist en een tekstschrijver vervalt het auteursrecht 70 jaar na de dood van de langstlevende. 

Als je een specifieke uitvoering hebt vastgelegd, dan geldt het naburig recht tot 70 jaar na de eerste rechtmatige publicatie of uitzending  van die opname. Deze rechten worden meestal beheerd via organisaties zoals Sena.

Voor het label dat de opname heeft gemaakt, geldt ook een termijn van 70 jaar na eerste publicatie.

Wie is mijn erfgenaam als ik geen testament heb?

In een testament kunt je zelf bepalen wie je erfgenamen zijn. Als je geen testament hebt opgesteld, bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn en hoe je vermogen – waaronder muziekrechten – wordt verdeeld. Dit gebeurt via het groepenstelsel: erfgenamen zijn ingedeeld in vier groepen. Pas als er in een eerdere groep niemand (meer) in leven is, gaat het recht over naar de volgende groep.

De eerste erfgenamen zijn je echtgenoot, geregistreerd partner en kinderen. Is een kind eerder overleden, dan erven zijn of haar kinderen (de kleinkinderen) – in diens plaats. De nalatenschap wordt gelijk verdeeld tussen je partner en kinderen. Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap geldt de wettelijke verdeling: de partner krijgt alle bezittingen en schulden, en de kinderen krijgen hun erfdeel als een geldvordering. Zij kunnen hun erfdeel meestal pas opeisen als de partner overlijdt, of bijvoorbeeld bij faillissement.

Zijn er geen partner of (klein)kinderen, dan erven je ouders samen met je broers en zussen. Halfbroers en halfzussen erven de helft van het erfdeel van een volle broer of zus. 

Als er niemand meer is in groep 1 of 2, gaat de erfenis naar je grootouders en hun kinderen en kleinkinderen – dus ooms, tantes, neven en nichten. Zijn er ook in groep 3 geen erfgenamen, dan wordt gekeken naar de overgrootouders en hun afstammelingen.

Als ik meerdere erfgenamen heb - moeten zij dan gezamenlijk besluiten nemen?

Als je meerdere erfgenamen hebt, worden zij samen eigenaar van jouw muziekrechten. Ze vormen dan een gemeenschap en moeten in principe gezamenlijk beslissingen nemen over het beheer en de exploitatie van die rechten. Denk aan zaken als het uitbrengen van muziek, het verlenen van licenties, of het innen van royalty’s.

In de praktijk betekent dit vaak dat alle erfgenamen moeten instemmen met belangrijke beslissingen. Dat kan omslachtig zijn, vooral als er verschillende meningen zijn.

Als erfgenamen het onderling niet eens worden, kan dit leiden tot blokkades of zelfs juridische procedures. Door vooraf goede afspraken te maken, kun je voorkomen dat je muzikale werk stilvalt of dat inkomsten blijven liggen.

Gelukkig kunnen erfgenamen onderling afspraken maken in een 'beheersregeling' om het beheer eenvoudiger te maken – bijvoorbeeld door: één persoon een volmacht te geven om namens iedereen op te treden, de rechten te verdelen in een verdelingsakte, en/of een beheerder aan te wijzen voor het dagelijks beheer van de muziekrechten.

Hoe zit het met de rechten op gemeenschappelijke werken?

Bij muziekwerken zijn de compositie (de muziek) en de tekst vaak afzonderlijke creatieve bijdragen. In het auteursrecht worden deze in principe als aparte werken gezien. De componist heeft het auteursrecht op de muziek, de tekstschrijver op de tekst.

Binnen het maken van de compositie of de tekst kunnen ook meerdere personen samenwerken, waarbij hun creatieve bijdragen samen één ondeelbaar werk vormen. In dat geval delen zij het gemeenschappelijke auteursrecht. Voor gebruik van het werk is in principe toestemming nodig van alle rechthebbenden. Na overlijden gaat iemands aandeel in het auteursrecht over op diens erfgenamen. Die worden dan gezamenlijk rechthebbende met de langstlevende maker(s).

Moet ik mijn persoonlijkheidsrechten overdragen?

De Auteurswet en de Wet op de Naburige Rechten geeft een artiest zogenoemde persoonlijkheidsrechten, ook wel morele rechten. Op basis daarvan kun je je verzetten tegen openbaarmaking van de muziek zonder naamsvermelding, of onder een andere naam. Ook kun je je verzetten tegen 'verminking' van het werk.

De huidige wettelijke regeling is als volgt: na overlijden gaan de persoonlijkheidsrechten alleen over op een andere persoon als deze persoon expliciet is aangewezen bij uiterste wilsbeschikking. Als je dit niet regelt, vervallen de persoonlijkheidsrechten zodra je overlijdt.

Let op! De Nederlandse wetgever ziet hier een risico in en wil de wet wijzigen zodat nabestaanden de persoonlijkheidsrechten altijd kunnen uitoefenen, ook zonder dat zij daartoe expliciet zijn aangewezen. De Tweede Kamer heeft in december 2024 een wetswijziging aangenomen om dit te regelen. De Eerste Kamer moet nog akkoord geven op de wijziging. Als de wijziging intreedt, komen persoonlijkheidsrechten automatisch aan nabestaanden toe, tenzij een andere persoon is aangewezen.

(*) Let op: de laatste update van dit bericht was op 8 oktober 2025.

Wat gebeurt er met mijn muziekcontracten na mijn overlijden?

Als artiest sluit je tijdens je carrière verschillende soorten contracten, elk met hun eigen functie:

• Een exploitatiecontract met een collectieve rechtenorganisatie (zoals Buma/Stemra of Sena), zodat zij jouw rechten beheren en inkomsten innen.
• Een platencontract met een label voor de uitgave en promotie van jouw opnames, de 'masterrechten'.
• Een publishing contract voor het beheer en de exploitatie van je composities en teksten.
• Een managementcontract voor de samenwerking met je manager.
• Een boekingsovereenkomst met een boekingsagent, die optredens regelt en contracten sluit met podia of festivalorganisatoren.

Na je overlijden gaan de contracten in principe over op je erfgenamen. Zij treden dan in jouw rechten en verplichtingen onder deze contracten, tenzij  in het contract specifiek staat dat het eindigt bij overlijden of dat de rechten strikt persoonlijk en niet overdraagbaar zijn. Het is dus belangrijk om de tekst van de contracten goed te (laten) checken.

Hoe gaan BumaStemra en Sena om met het overlijden van een artiest?

BumaStemra is de Nederlandse collectieve beheersorganisatie die de auteursrechten van muzikanten en tekstschrijvers beschermt en zorgt dat zij een eerlijke vergoeding krijgen voor het gebruik van hun muziek. Erfgenamen kunnen zich bij BumaStemra aanmelden als nieuwe rechthebbenden. Hiervoor moeten zij een speciaal formulier invullen en onder meer een verklaring van erfrecht, een kopie van hun identiteitsbewijs en een bankafschrift meesturen. Pas nadat BumaStemra deze documenten heeft ontvangen en verwerkt, worden de royalty’s aan de erfgenamen uitgekeerd. Dit gebeurt op basis van een aparte exploitatieovereenkomst voor erfgenamen.

Sena regelt de vergoedingen voor uitvoerende artiesten en producenten wanneer hun muziek in het openbaar wordt gedraaid. Erfgenamen moeten zich melden bij Sena en aantonen dat zij rechthebbende zijn geworden, meestal via een verklaring van erfrecht. Ook deze rechten worden na overlijden door Sena uitgekeerd aan de erfgenamen, zolang de wettelijke bescherming duurt.

Welke praktische zaken kan ik alvast regelen?

Zorg voor een goede documentatie van je muziekwerken. Houd bij waar je muziek is geregistreerd, wie daar als rechthebbende staat ingeschreven en welke contracten je hebt gesloten.

Daarnaast is het goed om alvast te bepalen wie toegang krijgt tot je 'digitale nalatenschap'. Laat indien gewenst wachtwoorden na voor de volgende platforms- en accounts.

• E-mailaccounts
• Social media accounts
• Drive of cloud omgeving voor opslag van foto's en bestanden
• Online abonnementen
• Entertainment en streamingdiensten

Wie kan mijn portretrecht uitoefenen na overlijden?

Het portretrecht is het recht je te verzetten tegen publicatie van een foto waarop je herkenbaar bent afgebeeld, mits daar een redelijk belang bij is. Een redelijk belang is bijvoorbeeld een commercieel belang als je een 'verzilverbare populariteit' hebt als bekend persoon, of een privacybelang.

Het portretrecht is geen eigendom (vermogensrecht) en gaat daarom niet op dezelfde manier over op de  erfgenamen. De Auteurswet regelt dat alleen 'nabestaanden' het recht mogen uitoefenen na overlijden van de geportretteerde. Dit zijn ouders, echtgenoten, geregistreerde partners en kinderen.

De nabestaanden kunnen verbod op publicatie of verwijdering van de foto van de overledene vorderen. In sommige gevallen kan zelfs een vergoeding worden gevraagd voor het gebruik van het portret.

Let op: als de foto in opdracht is gemaakt, bijvoorbeeld bij een fotoshoot, gelden andere regels en mogen de nabestaanden het portretrecht slechts gedurende tien jaar na overlijden uitoefenen.

Heb je nog andere vragen?

Neem contact op met de experts van De Vos & Partners Advocaten